nautil logo czarne
Szukaj
Zamknij wyszukiwarkę

Artykuły

Stereotypy i błędne przekonania dotyczące osób niewidomych

Ilustracja przedstawia osobę niewidomą idącą po schodach wraz z laską asystującą.

Często na podstawie jednorazowego zetknięcia się z jakąś osobą lub grupą społeczną wyrabiamy sobie opinię na jej temat. Czasami wystarczają tylko informacje usłyszane lub wyczytane, których nie weryfikujemy, traktujemy je jak coś pewnego. Stereotypy funkcjonujące w społeczeństwie mogą być zarówno pozytywne jak i negatywne. Wiele błędnych przekonań dotyczących osób z niepełnosprawnością nadal krąży.

Pierwszym błędnym przekonaniem, z którym jeszcze można się spotkać jest to, że osoba niewidoma musi być zaopatrzona w białą laskę i ciemne okulary. Laska jest podstawowym narzędziem ułatwiającym poruszanie a także informującym otoczenie o tym że dana osoba ma problem ze wzrokiem. Mogą z niej korzystać nie tylko osoby niewidome ale też słabowidzące, u których pełni ona funkcję ostrzegawczą, sygnalizacyjną. Natomiast ciemne okulary nie są obowiązkowe. Noszą je raczej osoby mające potrzebę zasłaniania oczu, które są zniszczone. Okulary pełnią raczej funkcję estetyczną. Korzystają z nich też osoby, które mają silny światłowstręt.

Kolejnym nieprawdziwym przekonaniem jest to, że osoby niewidome za pomocą dotyku rozróżniają kolory. Nie można tego powiązać ze zmianą temperatury ponieważ jest ona bardziej zależna od tego z jakiego  tworzywa został wykonany dany przedmiot.

Funkcjonuje też przekonanie, że niewidomi poznając nową osobę chcą dotknąć jej twarzy, aby wytworzyć sobie jej obraz. W praktyce raczej się to nie sprawdza.

Krzywdzącym przekonaniem jest to, że niewidomi są niezdolni do samodzielnej egzystencji i potrzebują pomocy przy najprostszych czynnościach samoobsługowych. Nie są też w stanie podjąć pracy. Niewidomemu może być trudniej niż przeciętnemu człowiekowi, ale funkcjonując przez dłuższy czas w tym samym miejscu, poruszając się tymi samymi ścieżkami można się nauczyć elementów charakterystycznych dla danej okolicy, takich które ułatwiają przemieszczanie. Z kolei w domu czy w miejscu pracy ważne jest to żeby wszystkie rzeczy odkładać na miejsce. To, że niewidomy wykona jakąś czynność wolniej nie oznacza, że nie jest w stanie tego zrobić.

Dodatkowo postęp technologiczny, możliwość bezwzrokowej obsługi komputera przyczynia się do zwiększenia szans tej grupy na otwartym rynku pracy. Z drugiej strony osoby mające problem ze wzrokiem powinny realnie oceniać swoje możliwości i zdawać sobie sprawę z ograniczeń jakie mają  bo przecież każdy człowiek jakieś posiada.

Z kolei stereotypem działającym na korzyść osób z dysfunkcją narządu wzroku jest to, że są one dobrymi masażystami. W każdej dziedzinie trzeba mieć określone predyspozycje do wykonywania jakiegoś zawodu a brak wzroku jest raczej sprawą drugorzędną. Problemy ze wzrokiem nie powinny natomiast wykluczać z pracy na stanowisku masażysty. Ten stereotyp sprzyja osobom słabowidzącym i niewidomym a pacjenci zazwyczaj chętnie korzystają z ich usług.

Podobnie wygląda sytuacja z przeświadczeniem o tym, że osoby niewidome posiadają słuch absolutny i szczególne uzdolnienia muzyczne. Brak wzroku wpływa na to że, słuch jest kompensującym, dominującym zmysłem, który dostarcza najwięcej informacji z otoczenia, ale nie jest wyznacznikiem posiadania wyjątkowego talentu.

Osoba niewidoma musi nauczyć się poznawać świat za pomocą tych zmysłów, którymi dysponuje dla tego zwraca większą uwagę na ton głosu, sposób chodzenia, zapach czy fakturę z jakiej dana rzecz została zrobiona.

Stereotypowe myślenie na temat osób z niepełnosprawnością nadal jest obecne, ale to właśnie ta grupa może w dużej mierze przyczynić się do zmiany poprzez aktywne uczestniczenie w życiu społecznym i edukowanie otoczenia.