Artykuły

Igrzyska Olimpijskie i Paralimpijskie są wyjątkowym świętem sportu, podczas którego czołowi światowi zawodnicy prezentują swoje umiejętności, rywalizując na najwyższym poziomie. „Igrzyska szeroko otwarte” to hasło tegorocznej imprezy, które ma promować jedność sportu ponad podziałami. Zgodnie z tą ideą, po raz pierwszy w historii Igrzyska Olimpijskie i Paralimpijskie mają wspólne logo. Organizatorzy imprezy podkreślają fakt, że Igrzyska Olimpijskie i Paralimpijskie są dwiema stronami tego samego medalu.

Oficjalnymi maskotkami są „Frygijki”, które różnią się od siebie tym, że paralimpijska maskotka posiada protezę prawej nogi i inny kolor buta. Kształtem przypominają stożkowate, tradycyjne frygijskie czapki, noszone w czasie rewolucji francuskiej jako symbol wyzwolenia. Maskotka Igrzysk Olimpijskich i Paralimpijskich ma promować sport jako siłę, która może zmieniać społeczeństwo.

Podczas Siedemnastych Letnich Igrzysk Paralimpijskich, które rozpoczną się 28 sierpnia i potrwają do 8 września, sportowcy będą rywalizować w 22 dyscyplinach. Polskę w Paryżu będzie reprezentować łącznie 84 zawodniczek i zawodników w 15 dyscyplinach, takich jak parakolarstwo szosowe i torowe, parakajakarstwo, paratriathlon, paraujeżdżenie, paratenis stołowy, parataekwondo, szermierka na wózkach, strzelectwo sportowe, parapływanie, podnoszenie ciężarów, parałucznictwo, paralekkoatletyka, boccia, parabadminton oraz parawioślarstwo. Ośmioro z nich wystartuje ze wsparciem pilota lub przewodnika. Rywalizacja odbędzie się także w dyscyplinach takich jak blind football, goalball, parajudo, siatkówka na siedząco, koszykówka na wózkach oraz rugby na wózkach, w których nasi reprezentanci nie wywalczyli kwalifikacji.

Igrzyska Paralimpijskie oficjalnie zadebiutowały w Rzymie w 1960 roku i od tego czasu odbywają się regularnie co 4 lata. Organizacją zarządzającą ruchem paralimpijskim jest Międzynarodowy Komitet Paralimpijski, który powstał w 1989 roku. Istotne jest to, że od Letnich Igrzysk w 1988 roku, które miały miejsce w Seulu, oraz Zimowych Igrzysk w 1992 roku we Francji, Igrzyska Paralimpijskie odbywają się w tych samych miastach i na tych samych obiektach co Igrzyska Olimpijskie. Od pierwszego występu naszej reprezentacji na Igrzyskach Paralimpijskich w 1972 roku w Heidelbergu, Polacy wywalczyli łącznie 798 medali.

Język kształtuje rzeczywistość

Międzynarodowy Komitet Paralimpijski (IPC) promuje kampanię zainicjowaną przez utytułowanych paralimpijczyków z całego świata: „I won’t be participating at Paris 2024” – „Nie uczestniczymy, rywalizujemy”, której celem jest zmiana narracji dotyczącej sportowców z niepełnosprawnościami. Hasło „Nie uczestniczymy, rywalizujemy” w kontekście sportu osób z różnymi niepełnosprawnościami ma głęboki przekaz.

Celem akcji jest podkreślenie faktu, że osoby z niepełnosprawnościami nie są tylko uczestnikami wydarzeń sportowych i postaciami, które inspirują innych, ale są pełnoprawnymi rywalami, którzy walczą o zwycięstwo na najwyższym poziomie, tak samo jak zawodnicy rywalizujący w trakcie Igrzysk Olimpijskich. Takie podejście zmienia sposób postrzegania sportowców mających problemy ze wzrokiem lub narządem ruchu. Nie chcą oni być przedstawiani w sposób mający wzbudzić litość lub współczucie, zależy im na zwróceniu uwagi na profesjonalne podejście do treningu i rywalizacji, które ma prowadzić do osiągnięcia mistrzostwa w wybranej dyscyplinie.

Sportowcy chcą być postrzegani nie przez pryzmat swojej niepełnosprawności, jako ci, którzy biorą udział pomimo doświadczanych trudności, ale jako ci, którzy ciężko trenują, aby móc rywalizować i wygrywać na światowych arenach, na równi z innymi posiadającymi ten sam rodzaj niepełnosprawności, lub nawet z osobami bez niepełnosprawności. Chcą pokazać, że osiągnięcia w sporcie zależą przede wszystkim od umiejętności, determinacji i ciężkiej, systematycznej pracy, a nie tylko od sprawności fizycznej. Kampania ma także podkreślić fakt, że idea olimpizmu i paralimpizmu jest taka sama – liczą się te same wartości: wytrwałość, determinacja, siła woli i rywalizacja.

Działania zwiększające dostępność

Na uwagę zasługują medale, o które będą walczyć sportowcy. W każdy z krążków wtopiony jest 18-gramowy żelazny fragment wieży Eiffla, pochodzący z przeprowadzanych renowacji tego symbolu Paryża. Złote, srebrne i brązowe medale mają posiadać na krawędziach wygrawerowane linie, umożliwiające rozróżnienie ich przez dotyk oraz opis w alfabecie Braille’a.

Praktyki zwiększające dostępność Igrzysk Paralimpijskich Paryż 2024:

• Osoby niewidome będą mogły skorzystać z audiodeskrypcji niektórych wydarzeń sportowych. Usługa będzie po raz pierwszy dostępna w oficjalnej aplikacji Igrzysk po wpisaniu przez kibica numeru biletu i podłączeniu słuchawek. Pozwoli ona na śledzenie rywalizacji w boccia, blind footballu, lekkoatletyce, parabadmintonie, parajudo, paratenisie stołowym, tenisie na wózkach i parapływaniu.
• Przemówienia podczas wszystkich ceremonii mają być systematycznie tłumaczone na francuski język migowy.
• Innowacyjne rozwiązanie umożliwiające osobom niewidomym wskazywanie położenia piłki w czasie rzeczywistym ma być dostępne dzięki dotykowemu tabletowi z ruchomym magnesem i systemem wibracyjnym, który pozwala na śledzenie intensywności gry. Z usługi będzie można skorzystać podczas rywalizacji w blind footballu, koszykówce na wózkach, rugby na wózkach oraz goalballu. Ma być ona dostępna po wcześniejszym dokonaniu rezerwacji.
• Recepcje przy wejściu do obiektów sportowych są wyposażone w magnetyczną pętlę indukcyjną, ułatwiającą komunikację osobom z problemami ze słuchem.
• Zastosowano dostępne oznaczenia z odpowiednią wielkością czcionki i zachowaniem kontrastu, takie jak piktogramy, mapy oraz informacje w języku francuskim i angielskim.
• Zadbano także o niwelowanie barier architektonicznych w jak największym zakresie, dostosowując przestrzeń do potrzeb osób poruszających się na wózkach.
• Osoby z niewidoczną niepełnosprawnością, które chcą być rozpoznane, mogą na recepcji poprosić o wstążkę z rysunkiem słonecznika.

Igrzyska Paralimpijskie to sport na światowym poziomie, który nieustannie się rozwija. Paralimpijczycy nie tylko biorą w nich udział, ale walczą o medale i o osiągnięcie jak najwyższych wyników. W Polsce prawo do transmisji wydarzeń sportowych ma Telewizja Polsat. Zmagania będzie można śledzić także, obserwując profile sportowców na portalach społecznościowych.

Maciej Budzisz

Ekspert ds. dostępności cyfrowej z 5-letnim doświadczeniem, mający na koncie ponad 500 audytów stron i aplikacji mobilnych. Jest absolwentem Akademii Morskiej w Gdyni. Poza pracą profesjonalną, jest pasjonatem sportu i psychologii, co przekłada się na jego funkcję prezesa Stowarzyszenia Aktywne Kosakowo. Jego zrozumienie technicznych i ludzkich aspektów dostępności pochodzi z połączenia wiedzy zawodowej z zainteresowaniami osobistymi.