Międzynarodowy Dzień Osób z Niepełnosprawnościami obchodzimy 3 grudnia. To wyjątkowe święto zostało ustanowione przez Organizację Narodów Zjednoczonych (ONZ) w 1992 roku. Jego celem jest zwrócenie uwagi na potrzeby osób z niepełnosprawnościami oraz promowanie integracji społecznej. Co roku towarzyszy mu inne hasło przewodnie, a w 2024 roku brzmi ono: „Różnorodność jest naszą siłą”. Hasło to podkreśla ogromny potencjał osób z niepełnosprawnościami oraz ich wkład w tworzenie otwartego społeczeństwa.
Definicja niepełnosprawności – aspekty prawne i społeczne
Niepełnosprawność w Polsce, zgodnie z ustawą z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, oznacza trwałą lub okresową niezdolność do pełnienia ról społecznych. Jest to wynik naruszenia sprawności organizmu, co prowadzi do utrudnionej samodzielnej egzystencji. Tego typu definicja jest biologiczno-medyczna i skupia się na ograniczeniu możliwości samodzielnego funkcjonowania.
Z kolei Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych przyjęta w 2006 r., a ratyfikowana przez Polskę w 2012 r., kładzie nacisk na aspekt społeczny. Definiuje niepełnosprawność nie jako ograniczenie samej osoby, lecz jako wynik niedostosowania środowiska, które utrudnia lub uniemożliwia osobom z niepełnosprawnościami pełnienie ról społecznych.
Bariery społeczne i architektoniczne osób z niepełnosprawnościami
W społeczeństwie osoby z niepełnosprawnościami spotykają się z licznymi barierami. Otoczenie niedostosowane do ich potrzeb jest jednym z głównych problemów. Schody, brak podjazdów, wysokie krawężniki, wąskie przejścia i drzwi to tylko niektóre z trudności, które napotykają osoby poruszające się na wózkach. Ponadto, niedostępna infrastruktura transportowa, brak komunikatów dźwiękowych i wizualnych, zbyt mała czcionka na stronach internetowych, brak tłumaczenia na polski język migowy i niedostępność cyfrowa to kolejne wyzwania, z którymi muszą się zmierzyć osoby z niepełnosprawnościami.
Bariery mentalne w społeczeństwie są również trudne do przezwyciężenia. Wiele osób postrzega osoby z niepełnosprawnościami jako niezaradne życiowo i niezdolne do podejmowania pracy. Ważne jest, aby przełamać te stereotypy i dostrzec potencjał osób z niepełnosprawnościami.
Cel Międzynarodowego Dnia Osób z Niepełnosprawnościami
Celem organizowanych wydarzeń z okazji Międzynarodowego Dnia Osób z Niepełnosprawnościami jest budowanie świadomości na temat barier, na jakie napotykają osoby z niepełnosprawnościami w życiu codziennym. Wydarzenia te mają także na celu promowanie dobrych praktyk oraz wdrażanie rozwiązań, które umożliwią swobodny dostęp do produktów i usług na równych zasadach dla wszystkich.
Międzynarodowy Dzień Osób z Niepełnosprawnościami to także okazja do podsumowań działań podejmowanych na rzecz równości i włączenia społecznego osób z niepełnosprawnościami w życie społeczne, edukacyjne, zawodowe i kulturalne.
Dostępność – klucz do większej niezależności osób z niepełnosprawnościami
Aby osoby z niepełnosprawnościami mogły żyć niezależnie, kluczowe jest zapewnienie dostępności we wszystkich aspektach życia. W Polsce dostępność regulują trzy ważne akty prawne:
- Ustawa z dnia 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych.
- Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami.
- Ustawa z dnia 26 kwietnia 2024 r. o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze.
Jak każdy z nas może wspierać dostępność?
Każdy z nas może przyczynić się do tworzenia otwartego społeczeństwa poprzez wspieranie dostępności w miejscu pracy i zamieszkania. Należy zwrócić uwagę na istniejące bariery komunikacyjno-informacyjne, cyfrowe i architektoniczne, a także szukać rozwiązań, które pozwolą je pokonać. Warto wspierać inicjatywy promujące dostępność oraz edukować innych, aby dostępność stała się standardem, a nie tylko wymogiem prawnym.
Kluczowa jest również empatia i szacunek w relacjach z osobami z niepełnosprawnościami, ponieważ to one najlepiej wiedzą, jak poprawić jakość swojego życia. Warto także uczyć się wzajemnie, ponieważ różnorodność wzbogaca naszą wiedzę i poszerza horyzonty.
Testerka dostępności cyfrowej. Kształciła się w ośrodku dla osób słabo widzących i niewidomych w Bydgoszczy, a później studiowała w Gdyni na kierunku technik masażysta oraz pedagogikę.
Zdobywała doświadczenie zawodowe w klubie fitness. Aktywnie uprawia sport, reprezentując klub „Łuczniczka” w Bydgoszczy, grając w bowling i kręgle.
Brała udział w imprezach sportowych w Polsce i za granicą. Sport daje jej odwagę i motywuje do stawiania nowych celów.
W wolnym czasie czyta, spaceruje z psem i jeździ na rowerze.
