Artykuły

Światowy Dzień Wiedzy o Dostępności przypada zawsze na trzeci czwartek maja. Jest to święto całej społeczności związanej z dostępnością. Jego celem jest zwrócenie uwagi programistów, projektantów stron internetowych i aplikacji mobilnych na potrzeby osób z niepełnosprawnościami w zakresie dostępności cyfrowej oraz wytyczenie kierunku zmian wynikających z nieustannego rozwoju technologicznego. Dostępne aplikacje i strony internetowe są szczególnie istotne dla grup użytkowników narażonych na utrudnienia w dostępie do informacji lub wykluczenie cyfrowe.

Dostępność to cecha umożliwiająca korzystanie z produktu, usługi lub przestrzeni jak największej liczbie osób. Dostępność cyfrowa dotyczy tworzenia i udostępniania treści internetowych, stron, aplikacji mobilnych, dokumentów i usług elektronicznych w taki sposób, aby mogły z nich skorzystać osoby mające różne potrzeby, między innymi osoby słabowidzące, wspomagające się oprogramowaniem powiększającym zawartość ekranu, niewidome korzystające z czytników ekranu i obsługujące komputer za pomocą klawiatury zamiast myszy, osoby głuche i słabosłyszące, z niepełnosprawnością narządu ruchu, z niepełnosprawnością intelektualną, z zaburzeniami poznawczymi, osoby starsze oraz doświadczające czasowej niepełnosprawności.

Dzięki projektowaniu uniwersalnemu, którego idea polega na tworzeniu produktów i usług w taki sposób, aby mogli z nich korzystać na równi wszyscy użytkownicy, w tym również osoby z niepełnosprawnościami, bez konieczności tworzenia dostępu alternatywnego lub racjonalnego dostosowania, nowoczesne technologie nie są barierą, a wręcz przeciwnie, pozwalają na swobodne czerpanie z zasobów internetu oraz rozszerzają możliwości edukacyjne i zawodowe.

Dostępność jest prawem zagwarantowanym przez ustawę z dnia 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych oraz ustawę z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. Dodatkowo, w 2025 r. ma zacząć obowiązywać ustawa o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze. Ma ona dostosować polskie prawo do Europejskiego Aktu o Dostępności. Jej wytyczne będą dotyczyły zarówno sektora publicznego, jak i prywatnego. Dzięki ustawie osoby ze szczególnymi potrzebami powinny mieć łatwiejszy i samodzielny dostęp do najbardziej powszechnych produktów i usług, takich jak: terminale płatnicze, komputery i systemy operacyjne, telefony komórkowe, czytniki książek elektronicznych, terminale samoobsługowe (bankomaty i wpłatomaty, automaty biletowe, urządzenia do odprawy samoobsługowej). Dostępne mają być też usługi telekomunikacyjne, usługi cyfrowe w autobusowym, kolejowym, lotniczym i wodnym transporcie pasażerskim (strony internetowe i aplikacje mobilne, sprzedaż biletów elektronicznych), audiowizualne usługi medialne, handel elektroniczny i bankowość detaliczna.

Promowanie idei dostępności jest dostrzeganiem potrzeb i otwieraniem się na drugiego człowieka oraz przejawem empatii. Zapewnienie dostępności architektonicznej, cyfrowej oraz informacyjno-komunikacyjnej sprzyja aktywnemu uczestniczeniu w życiu społecznym. Przyczynia się także do zwiększenia samodzielności i niezależności osób ze szczególnymi potrzebami. Szeroko rozumiana dostępność dla niektórych osób jest niezbędna, ale przydatna dla wszystkich.