Artykuły

Odręczne stawianie liter to jedna z podstawowych umiejętności, którą nabywają dzieci w okresie edukacji wczesnoszkolnej, ale w przypadku osób mających problem ze wzrokiem, nie zawsze jest to takie naturalne i oczywiste. U osób ociemniałych, a więc takich, które utraciły wzrok po piątym roku życia, bodźce wzrokowe miały wpływ na kształtowanie się ich wiedzy o otaczającym świecie, istnieje duże prawdopodobieństwo, że zdążyły one poznać alfabet. Z kolei osobom niewidomym od urodzenia opanowanie sztuki odręcznego stawiania liter zazwyczaj zajmuje o wiele więcej czasu ze względu na to, że są one pozbawione możliwości kontrolowania wzrokiem efektów wykonanej pracy. Niezależnie od tego, do której grupy należy dana osoba, to powinna tą umiejętność ćwiczyć.

Jak ćwiczyć pismo odręczne?

Aby móc cokolwiek ćwiczyć, trzeba to poznać. Osoby ze szczątkowym widzeniem mogą zaznajamiać się z kształtem poszczególnych liter dzięki drukowaniu ich w powiększeniu i dopasowywaniu koloru czcionki oraz tła do indywidualnych preferencji. Dla osób niewidomych nieocenioną pomocą będą wypukłe rysunki tyflograficzne i różnego rodzaju układanki polegające na tym, że literę lub cyfrę wykonaną z miękkiej gąbki, drewna czy plastiku należy umieścić na planszy w odpowiednim otworze. Można też domowymi sposobami przygotowywać pomoce lepiąc litery z plasteliny czy wyklejać odpowiednie kształty z bibuły na kartce papieru, to jakie materiały zostaną wykorzystane zależy tylko od wyobraźni. Gdy osoba niewidoma pozna już kształty liter i cyfr, to może przejść do podejmowania prób odwzorowywania ich poprzez odręczne stawianie poszczególnych znaków.

Tradycyjna metoda ćwiczeń to stawianie liter na kartce papieru pod nadzorem osoby widzącej, która może na bieżąco korygować błędy i udzielać odpowiednich wskazówek.

Drugie rozwiązanie opiera się na wykorzystaniu do tego celu możliwości, jakie daje nam nieustanny rozwój technologiczny. Nieocenioną pomocą jest funkcja pisma odręcznego dostępna w telefonach z systemem iOS, która jest jednym ze sposobów wprowadzania tekstu. Uruchomić ją można wybierając z ustawień opcję: dostępność, następnie: VoiceOver, kolejny krok to: pokrętło i czynności na pokrętle, z dostępnej listy opcji należy zaznaczyć: pismo ręczne. Po włączeniu tej opcji. Podczas pisania wiadomości tekstowej czy tworzenia notatki korzystając z pokrętła można w każdej chwili zmienić dotychczasowy tryb wprowadzania tekstu na pismo ręczne. Istnieje możliwość ćwiczenia pisania małych i wielkich liter, cyfr oraz znaków interpunkcyjnych. Można zacząć od stawiania liter zajmujących większą część powierzchni ekranu i w miarę nabywania wprawy zmniejszać ich rozmiar. Należy pamiętać o tym, że podczas wpisywania konkretnego znaku nie można odrywać palca od ekranu. Jeżeli wprowadzana litera nie zostanie rozpoznana przez system, to użytkownik jest o tym fakcie informowany komunikatem głosowym: „nierozpoznane”. Niestety nie można łączyć liter i w ten sposób ćwiczyć składania odręcznego podpisu. Po nakreśleniu pojedynczego znaku należy oderwać palec od ekranu.

Do wstawiania spacji, przechodzenia do następnej linii, przemieszczania się między funkcjami wpisywania małych i wielkich liter, cyfr oraz znaków interpunkcyjnych wykorzystuje się specyficzne gesty charakterystyczne dla czytnika ekranu VoiceOver.

Możliwość odręcznego wprowadzania znaków poza tym, że pozwala osobom niewidomym na samodzielne utrwalanie kształtów liter, to jest też ciekawą alternatywą dla wirtualnej klawiatury ekranowej, dla trybu wprowadzania Braille’a oraz dla możliwości dyktowania tekstu, który ma się znaleźć w polu edycyjnym. Warto wiedzieć, że coś takiego istnieje i w zależności od sytuacji i indywidualnych upodobań wybierać najwygodniejszy dla siebie tryb wprowadzania tekstu.