Serial “Matki Pingwinów”
Często osoby, które nie mają w swoim otoczeniu osób z niepełnosprawnościami, wyrabiają sobie opinie na ich temat na podstawie jednorazowego zetknięcia się z przedstawicielami określonej grupy w przestrzeni publicznej. Wystarczają im również informacje usłyszane bądź wyczytane, które nie są w żaden sposób przez nich weryfikowane.
Wizerunek osób z niepełnosprawnością w mediach
Z moich obserwacji wynika, że najczęściej osoba z niepełnosprawnością jest przedstawiana w mediach według dwóch skrajnych schematów: jako ofiara lub bohater.
Pierwszy z nich to osoba nieszczęśliwa, która nie ma pracy, żyje z renty i potrzebuje całodobowego wsparcia. Na przeciwnym biegunie znajduje się osoba odnosząca sukcesy, posiadająca własną firmę lub realizująca się w sporcie na najwyższym poziomie. Często jej świat jest idealizowany — mówi się tylko o tym, co pozytywne, pomijając bariery, które mimo postępu technologicznego nadal istnieją w społeczeństwie.
Przekaz medialny bazujący na emocjach wyciska łzy, wzbudza w odbiorcach litość, chęć niesienia pomocy lub podziw i szacunek. Brakuje jednak przedstawienia osób, które nie czują się ani ofiarami, ani wielkimi bohaterami. Takie osoby mają różny poziom sprawności i potrzebują indywidualnego wsparcia. Niepełnosprawność nie jest zarezerwowana dla wybitnie dzielnych i wytrwałych jednostek — może dotknąć każdego, niezależnie od wieku, statusu społecznego czy posiadanych poglądów.
Serial “Matki Pingwinów”
13 listopada 2024 r. na platformie Netflix pojawił się serial obyczajowy “Matki Pingwinów”, w reżyserii Klary Kochańskiej-Bajon i Jagody Szelc. Produkcja ukazuje codzienność rodziców dzieci z niepełnosprawnością. Serial spotkał się z różnym odbiorem. Niektórzy krytykowali go za zbyt “polukrowane” przedstawienie sytuacji rodzin z dziećmi z niepełnosprawnościami. Zarzucano brak ukazania problemów finansowych, dramatycznych przypadków czy walki z biurokracją. Inni docenili obsadę, poziom gry aktorskiej, poruszaną tematykę oraz spójną fabułę.
“Matki Pingwinów” to nie dokument, lecz serial, który w lekki sposób porusza trudne, złożone problemy społeczne, takie jak niedostosowanie systemu edukacji, wykluczenie czy wpływ dziecka z niepełnosprawnością na relacje małżeńskie i funkcjonowanie rodziny. Reżyserka Klara Kochańska-Bajon, będąca matką dziecka atypowego, opowiada o emocjach bliskich jej doświadczeniu. Jednocześnie podkreśla, że żadna z ukazanych historii nie odzwierciedla jej życia.
Serial został nakręcony w Ośrodku Terapeutycznym Dzielny Miś w Warszawie. W centrum uwagi znalazły się codzienne zmagania, trudności i radości rodziców dzieci z niepełnosprawnościami. Produkcja wpisuje się w kampanię społeczną “Ważni i widoczni”, której celem jest wspieranie opiekunów osób z niepełnosprawnościami oraz edukowanie społeczeństwa w zakresie ich potrzeb.
Postacie i ich historie
W serialu ukazano różnorodne historie rodziców. Każda z matek pingwinów balansuje między opieką nad dzieckiem a obowiązkami zawodowymi i domowymi. Wśród bohaterów pojawia się również ojciec samotnie wychowujący córkę.
Serial przedstawia proces godzenia się z diagnozą dziecka i różne sposoby radzenia sobie z nową sytuacją. Szczególnie poruszające są historie, takie jak:
- Kamila Barska, zawodniczka MMA, która przechodzi od wyparcia do zaakceptowania diagnozy syna.
- Tatiana Tracz, która koczuje w samochodzie, aby jej syn z niepełnosprawnością ruchową mógł uczęszczać do szkoły.
- Ula Wojtal, Instagramerka opowiadająca o życiu swojej córki z zespołem Downa, której życie idealizowane w mediach społecznościowych kryje głębszy dramat.
Różne perspektywy pokazano również poprzez postacie nauczycieli i dyrektora szkoły, próbujących pogodzić oczekiwania wszystkich stron.
Refleksja nad serialem
Mocną stroną produkcji jest ukazanie różnorodnych perspektyw oraz poruszanie trudnych tematów w przystępny sposób. Serial sygnalizuje problemy, które rzadko są poruszane w przestrzeni publicznej, a jego popularność to krok w kierunku budowania bardziej otwartego społeczeństwa.
Choć przeciwnicy mogą wskazywać na niedostatki w przedstawieniu rzeczywistości, warto pamiętać, że serial nie jest dokumentem. Jego celem jest skłanianie do refleksji i oswajanie społeczeństwa z trudnymi tematami.
Serial posiada audiodeskrypcję i napisy dla niesłyszących.

Testerka dostępności cyfrowej. Kształciła się w ośrodku dla osób słabo widzących i niewidomych w Bydgoszczy, a później studiowała w Gdyni na kierunku technik masażysta oraz pedagogikę.
Zdobywała doświadczenie zawodowe w klubie fitness. Aktywnie uprawia sport, reprezentując klub „Łuczniczka” w Bydgoszczy, grając w bowling i kręgle.
Brała udział w imprezach sportowych w Polsce i za granicą. Sport daje jej odwagę i motywuje do stawiania nowych celów.
W wolnym czasie czyta, spaceruje z psem i jeździ na rowerze.